Sam fakt, że po tylu latach ludzie wciąż pamiętają o Warcie (niektórzy niesłusznie myślą, że osiągnęła więcej od Lecha. Aż tyle nie) nie jest niczym niezwykłym. W Polsce wiele zasłużonych klubów upadło lub podupadło i to nawet w ostatnim czasie (ŁKS, Widzew, GKS Katowice, Polonia Warszawa, Odra Wodzisław Śląski, dawniej Stal Mielec, Polonia Bytom, Gwardia Warszawa). Ale znamy również przypadki powrotów do "wielkiej" piłki: Śląsk Wrocław, Cracovia, Lechia Gdańsk.
Historia Warty rozpoczyna się w 1912 roku, 10 lat przed założeniem Lutni Dębiec, dzisiejszego Lecha, który dopiero od 1925 jako Towarzystwo Sportowe Liga Poznań (po włączeniu Dębca do Poznania) reprezentuje stolicę Wielkopolski. Jak widać, klub powstał jeszcze pod zaborem Pruskim, a jako polska drużyna nie miał prawa występować w rozgrywkach. Dlatego w 1913 zorganizowano Mistrzostwa Wielkopolski wygrane przez Wartę (z dwoma innymi zespołami), rok później sukces powtórzono mimo zakazu wprowadzonego w ramach stanu wojennego, tym razem Warta okazała się lepsza od Posnani. W 1915 roku udało się rozegrać mecz z ponoć najlepszym niemieckim zespołem DeutscherSportverein (2:2), rok później w rewanżu Warta rozgromiła rywala 4:0.
Przez całą wojnę Warta rozgrywała pojedyncze mecze, zaś w 1918 przyszedł czas na powstanie wielkopolskie, w którym ponoć udział wziął każdy zawodnik. W 1919 roku powróciły Mistrzostwa Wielkopolski z rekordową liczbą pięciu zespołów, 4 z Poznania i Ostrovią Ostrów Wlkp. Tym razem Warta musiała uznać wyższość Unii Poznań. W 1920 udało się zorganizować Mistrzostwa Polski, które nie zostały dokończone ze względu na wojnę polsko-bolszewicką. Rok później na szczęście udało się wyłonić pierwszego mistrza, którym została Cracovia, po pokonaniu w systemie grupowym pierwszych drużyn z pięciu okręgów (nie obejmujących jeszcze całego kraju). Warta Poznań zajęła miejsce 3. Rok później Warta rozegrała dwumecz finałowy Mistrzostw Polski, w którym uległa Pogoni Lwów. Do utworzenia ligi w 1927 roku rozegrano pięć mistrzostw, z których poznańska drużyna przywiozła pięć medali, lecz jak dotąd żadnego złotego.
W pierwszej edycji polskiej ligi wzięło udział 14 zespołów, zwycięstwo przypadło Wiśle Kraków, a Warta była trzecia. Kolejny sezon przyniósł 2. miejsce, a w 1929 Mistrzostwo Polski po raz pierwszy powędrowało do Poznania. Jako jedyny klub, Warta zdobywała medale wszystkich pierwszych ośmiu edycji zawodów. Co ciekawe, pierwsi trzej trenerzy klubu (1921-1930) pochodzili z Węgier.
Po pierwszym wielkim sukcesie natychmiast przyszedł kryzys z kulminacją w roku 1933, kiedy Warta wystąpiła w grupie spadkowej 1. ligi. Do wybuchu drugiej wojny światowej zespół zdobył jednak jeszcze trzy brązowe i jeden srebrny medal.
Przeciwnie do pierwszej wojny, kiedy to polski futbol miał okazję na dobre się narodzić, druga wojna pozostawia białą plamę w historii polskiej piłki. Organizacja pierwszych powojennych Mistrzostw Polski pokazuje, że polska piłka bardzo powoli dochodziła do siebie. Warta zakończyła przedwojenne rozgrywki jako wicemistrz i powróciła również jako wicemistrz, po drodze rozgrywając pierwsze derby z Lechem, który od 1924 roku powoli, acz sukcesywnie, piął się w górę w krajowych rozgrywkach.
1947 rok jest bardzo znamienny dla poznańskiej piłki. Można by żartobliwie określić go zmianą Warty. Jest to debiut Lecha (KKS-u) w najwyższej klasie rozgrywkowej i drugie (oraz ostatnie) mistrzostwo Warty. Schodząc ze sceny Warta była czwartym zespołem klasyfikacji medalowej (za Ruchem Chorzów, Pogonią Lwów i Cracovią), za to posiadającym największą liczbę ogólną tych medali: 14 (Ruch i Cracovia po 6, Pogoń 7), jedynym rywalem w tej klasyfikacji była w tym czasie Wisła Kraków z 12 krążkami, ale tylko dwoma złotymi.
Dopiero w 1948 roku doszło do unifikacji polskiej powojennej ligi i to wtedy rozegrano pierwsze derby Lecha i Warty na najwyższym poziomie rozgrywek (2:0 dla Lecha). W sezonie tym oba zespoły spisały się słabo. Tylko przez trzy sezony z rzędu poznańskie kluby rywalizowały w 1. lidze. Można by rzec, że Warta odprowadziła Lecha za rękę na swoje miejsce, gdy w swoich ostatnich dwóch sezonach przed upadkiem obserwowała pierwsze medale w historii kolejarskiego klubu.
Okres stalinizmu mocno uderzył w zielono-białych. Zmieniono nawet tymczasowo nazwę klubu na Stal Poznań (po fuzji z klubem z zakładów Hipolita Cegielskiego). Przez dwa sezony Warta występowała na drugim poziomie rozgrywkowym, by... spaść do trzeciego. Przez 43 lata Warta tułała się między drugim i trzecim poziomem rozgrywek. Do lat 70. Warta użytkowała nieistniejący już (ponoć bez śladu) stadion przy ul. Rolnej, jednocześnie od 1929 sporadycznie korzystając z monumentalnego stadionu na Dolnej Wildzie. Od 1998 roku klub gra przeważnie na małym stadionie przy Drodze Dębińskiej, który nie posiada oświetlenia.
Początek lat 90. to trzykrotny triumf Lecha w polskiej lidze (90. 92. 93.) Kolejne dwa sezony to ponowny meldunek historycznej już wtedy Warty w rozgrywkach najwyższej klasy i ostatnie jak dotąd derby Poznania. Po tym niewielkim zrywie, starszy klub z Poznania niemal natychmiast spadł do trzeciej ligi na kolejną dekadę. Od 2007 do 2013 roku klub stabilnie występował na zapleczu Ekstraklasy, by szybciutko spaść na sezon 2014/15 aż na IV poziom rozgrywek.
Awans nastąpił jednak już w sezonie kolejnym, a po następnych dwóch Warta powraca w obecnym sezonie do I ligi (drugiego poziomu rozgrywek). I oby tak dalej.
W tabeli wszech czasów polskiej ligi Warta zajmuje 28. miejsce, po rozegraniu 410 meczów w 18 sezonach. Nie oddaje to jednak w pełni osiągnięć klubu, ze względu na nieligowe formy rozgrywania zawodów w pierwszych latach po I i II wojnie. Podsumowując można rzec, że od początku polskich rozgrywek do końca lat 40. był to dominujący polski klub.
Największą gwiazdą w historii klubu jest Fryderyk Scherfke, ze 129 golami zajmuje 11. miejsce w "klubie 100". Występował w latach 1925-39, a po wojnie udało mu się przez brytyjską niewolę dostać na zachód.
W 1929 roku mecz z holenderskim PSV Eindhoven był pierwszym polskim meczem transmitowanym w radiu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz